Phòng ngừa bệnh sởi và tiêm chủng đầy đủ 2 mũi vắc xin phòng bệnh sởi cho trẻ.

Tiêm vắc xin sởi là cách tốt nhất và duy nhất để phòng bệnh sởi hiệu quả. Vắc xin phòng ngừa sởi được đánh giá là an toàn (ngay cả đối với những người bị suy giảm hệ miễn dịch vẫn tiêm được và an toàn). Hầu hết các trường hợp trẻ sau tiêm ngừa sởi không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, một số ít trường hợp xảy ra thường ở mức độ nhẹ, chẳng hạn như sốt, phát ban, đau tại chỗ tiêm và các tác dụng phụ không đáng kể thường sẽ khỏi sau một thời gian ngắn mà không cần điều trị.

Ngày 15/10/2024, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bạc Liêu tổ chức Hội nghị triển khai tiêm vắc xin sởi – rubella cho trẻ từ 01-10 tuổi trên địa bàn tỉnh và triển khai Thông tư 10/2024/TT-BYT của Bộ Y tế tại tỉnh Bạc Liêu. Chiến dịch tiêm vắc xin phòng, chống bệnh sởi – rubella trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu, với mục tiêu: Tăng tỉ lệ miễn dịch phòng bệnh sởi trong cộng đồng nhằm chủ động phòng, chống dịch bệnh, giảm tỉ lệ mắc và tử vong do bệnh sởi. Kế hoạch tiêm vắc xin phòng, chống bệnh sởi – rubella cho trẻ từ 1-10 tuổi (chưa được tiêm đủ mũi vắc xin chứa thành phần sởi theo quy định bao gồm trẻ vãng lai đang có mặt tại địa phương). Thời gian thực hiện chiến dịch ở các điểm tiêm Trường Tiểu học, Trường Mẫu giáo và Trạm y tế, từ ngày 28/10 đến ngày 31/10/2024 và tiêm vét vào ngày 01/11/2024.

Vắc xin ngừa bệnh sởi: Đây là vắc xin có chứa vi rút sống đã được làm giảm độc lực, có 2 dạng vắc xin sởi chính là dạng đơn và dạng kết hợp với mức độ hiệu quả là như nhau; dạng kết hợp, vắc xin thường được kết hợp sử dụng cùng vắc xin rubella và quai bị; chọn vắc xin dạng kết hợp sẽ tiện lợi hơn do giảm số mũi phải tiêm. Vắc xin sởi có tính an toàn cao đối với sức khỏe của người tiêm và tạo được miễn dịch bền vững. Theo nghiên cứu, tỷ lệ trẻ em 9 tháng tuổi có khả năng miễn nhiễm với bệnh sởi sau liều tiêm cơ bản đầu tiên là 85%. Tỷ lệ này ở trẻ trên 12 tháng tuổi là 95%. Hầu hết các trường hợp đều đạt miễn dịch 100% sau 2 mũi tiêm. Vắc xin sởi có hiệu quả kéo dài nhiều năm liền và kháng thể sẽ sụt giảm mạnh không đủ sức bảo vệ sau 10 năm nếu không được tiêm nhắc lại.

Thời điểm tiêm vắc xin sởi: Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tất cả trẻ em từ 9 tháng tuổi (đặc biệt trong vùng có dịch) nên được tiêm vắc xin sởi ở 100% trẻ:

- Trẻ từ 9 tháng tuổi: tiêm vắc xin sởi đơn.

- Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên: tiêm vắc xin sởi dạng kết hợp (rubella, quai bị).

- Mũi sởi đầu tiên nên được tiêm cho trẻ trong giai đoạn 09 - 11 tháng tuổi. Mũi thứ hai được thực hiện sau đó khoảng 6 - 7 tháng (khi trẻ được 15 - 18 tháng tuổi). Khi trẻ ở độ tuổi 4 - 6 tuổi có thể tiêm thêm 1 mũi nhắc lại. Đối với trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên, trẻ vị thành niên và người lớn chưa từng mắc bệnh sởi hoặc chưa từng tiêm vắc xin sởi trước đây thì cần tiêm ít nhất 2 mũi, lý tưởng là tiêm 28 ngày trước khi vào vùng có nguy cơ cao mắc bệnh; đối với phụ nữ đang có ý định mang thai thì cần tiêm vắc xin sởi trước đó ít nhất 03 tháng.

Chống chỉ định tiêm vắc xin sởi:

- Đang sốt, có thân nhiệt trên 37,8 độ C.

- Người bệnh mẫn cảm với các thành phần của vắc xin; người có tiền sử sốc, quá mẫn cảm hoặc có phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm vắc xin sởi như sốt cao trên 39 độ kèm co giật hoặc xuất hiện triệu chứng tím tái, khó thở,…

- Phụ nữ đang trong giai đoạn mang thai hoặc nghi ngờ đang mang thai;

- Trẻ có tình trạng suy giảm chức năng các cơ quan: như suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy thận, suy gan.

- Trẻ mắc bệnh bạch cầu cấp, thiếu máu nặng hoặc một số bệnh máu nghiêm trọng khác.

- Trẻ mắc một số bệnh cấp tính, nhất là bệnh nhiễm trùng;

- Người suy giảm hệ miễn dịch nghiêm trọng;

- Người mắc bệnh lao tiến triển chưa được điều trị;

- Trẻ đang hoặc mới kết thúc liều điều trị corticoid (có thể uống hoặc tiêm) trong vòng 14 ngày; đang sử dụng các sản phẩm globulin miễn dịch hoặc truyền máu, huyết tương trong khoảng 3 tháng (ngoại trừ những trường hợp điều trị viêm gan B).

Bệnh sởi vốn là bệnh lành tính và có thể điều trị được, nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân phải đối mặt với nhiều biến chứng đặc biệt nguy hiểm như viêm não, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tai, viêm phổi thậm chí là tử vong. Chính vì vậy, tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh sởi là biện pháp an toàn và hiệu quả giúp trẻ phòng tránh được bệnh sởi cũng như hạn chế nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm. Vì mục tiêu loại trừ bệnh sởi ra khỏi cộng đồng, mỗi người dân quyết tâm cùng ngành Y tế Bạc Liêu chung tay phòng ngừa bệnh sởi và các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm./.

Bác sĩ. Phước Nhường