Sử dụng muối iốt hằng ngày hợp lý để phòng tránh các rối loạn do thiếu iốt
Việc nâng cao ý thức sử dụng MI trong cộng đồng hiện tại cần được đẩy mạnh hơn nữa bằng việc tuyên truyền về tác hại của thiếu iốt tới các bà mẹ, các bà nội trợ, các bậc phụ huynh cũng như các em học sinh trong trường học, các tầng lớp nhân dân, về tầm quan trọng của việc sử dụng muối iốt trong các bữa ăn hàng ngày tại gia đình hoặc trường học hay những nơi công cộng./.
Iốt là vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho cơ thể, góp phần quan trọng vào quá trình hình thành, phát triển (tổng hợp nội tiết, giúp cơ thể phát triển ngày càng hoàn thiện hơn như: não, hệ thần kinh, thể trạng) và duy trì các hoạt động của con người. Thiếu iốt, đặc biệt là ở phụ nữ có thai và trẻ nhỏ, sẽ dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ tai biến sản khoa, dễ gây sẩy thai, thai chết lưu, sinh non. Người lớn và trẻ em thiếu iốt bị bướu cổ, mệt mỏi, giảm năng động, học tập kém. Thiếu hụt iốt kéo dài gây thiểu năng giáp, đần độn, chậm phát triển trí tuệ không hồi phục…
Nhu cầu iốt của cơ thể
Iốt cần cho cơ thể với hàm lượng rất nhỏ: Người lớn trung bình cần 150mcg/ngày, phụ nữ có thai cần 200mcg/ngày, phụ nữ cho con bú cần 210mcg/gày. Ở trẻ em, nhu cầu iốt của trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi cần 40mcg/ngày, với trẻ bú mẹ hoàn toàn thì mẹ nên ăn nhiều hải sản và dùng muối iốt hoặc nước mắm có iốt để nguồn dưỡng chất quan trọng này tiết qua sữa bổ sung cho bé, với trẻ đã ăn dặm (6-12 tháng) cần 50mcg/ngày. Trẻ từ 1-3 tuổi cần 70mcg/ngày, trẻ 4-9 tuổi cần 120mcg/ngày, trẻ từ 10-12 tuổi cần 140mcg/ngày.
Các loại thức ăn có nhiều iốt: Thủy hải sản như cá, tôm, cua, ốc, tảo…; rau, trái cây có màu sậm...; phủ tạng động vật, sữa…Tuy nhiên, nguồn thức ăn tự nhiên có chứa iốt ngày càng giảm hàm lượng đi do chất lượng thực phẩm kém, hóa chất độc hại, ô nhiễm môi trường, đất đai bạc màu, xói mòn… làm giảm đi rất nhiều lượng iốt có trong thực phẩm tự nhiên. Do đó, các bà nội trợ, các bà mẹ, các đầu bếp nấu ăn, các nhà chế biến thực phẩm cần phải sử dụng muối iốt trong chế biến nấu ăn hằng ngày để bổ sung lượng iốt thiếu hụt đó.
Sử dụng muối iốt hằng ngày để bổ sung iốt là biện pháp tự nhiên và hiệu quả nhất
Chế phẩm Muối iốt (MI) được sản xuất như thế nào? Muối iốt là muối thường được trộn thêm iốt theo một hàm lượng cho phép. Trước kia MI được trộn thủ công bằng tay, nay được trộn bằng máy nên MI ngày càng đảm bảo về chất lượng vệ sinh và hàm lượng iốt tiêu chuẩn. Hiện nay MI đảm bảo chất lượng được qui định tại nơi sản suất là 40 ± 5 mcg/10g MI. Tỉnh Bạc Liêu hiện có 02 nhà máy muối iốt đạt tiêu chuẩn, được kiểm tra hằng tháng và được giám sát chặt chẽ là Nhà máy muối iốt Bạc Liêu (Long Thạnh, Vĩnh Lợi) và Nhà máy muối iốt Đông Hải (Điền Hải, Đông Hải). Hiện nay, muối iốt được trộn bằng máy móc hiện đại, đảm bảo an toàn về cả chất lượng lẫn vệ sinh. Điều quan trọng là muối iốt cũng giống muối thường nên khi nêm nếm không làm thay đổi mùi vị thức ăn, thậm chí còn ngon hơn. Muối iốt lại an toàn với tất cả mọi người (kể cả người thiếu iốt hay không thiếu iốt).
Cách sử dụng muối iot an toàn và hiệu quả
Sử dụng muối iot như các loại muối khác để làm gia vị nấu ăn hằng ngày
Sử dụng muối iot để ướp các loại thức ăn thay cho muối thường
Mỗi ngày một người chỉ nên ăn <5g muối tương đương một muỗng cà phê, không nên sử dụng quá nhiều và chỉ ngưng sử dụng muối iot khi có chỉ định cụ thể của bác sĩ chuyên khoa nội tiết.
Mua muối iot ở những cơ sở kinh doanh uy tín.
Cách lựa chọn mua MI: Phải xác định muối đó có phải là MI hay không để tránh không mua phải MI giả, không đủ tiêu chuẩn phòng bệnh. Người sử dụng muối cần nắm rõ các lưu ý khi mua MI: Bao muối đề ngoài là muối iốt; cảm quan bên trong muối mịn, trắng, sạch không lẫn tạp chất; có hàm lượng iốt cụ thể; bao bì nguyên vẹn, muối phải khô, sạch; có nhãn mác nơi sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, ngày tháng sản xuất, còn hạn sử dụng; cơ sở sản xuất có uy tín, có đăng ký chất lượng MI rõ ràng.
MI cần được đựng trong lọ/ hủ có nắp đậy kín hoặc nếu đựng trong túi, bao bì nilon thì cũng cần phải buộc kín. Vì iốt là chất dễ bay hơi nên không rang muối Iot để sử dụng và nên giữ muối iốt tránh nhiệt độ, tránh ánh sáng. Sau khi dùng hệt đợt muối này, cần vệ sinh lo, hủ đựng một cách sạch sẽ, khô thoáng, sau đó mới cho đợt muối tiếp theo vào.
Việc nâng cao ý thức sử dụng MI trong cộng đồng hiện tại cần được đẩy mạnh hơn nữa bằng việc tuyên truyền về tác hại của thiếu iốt tới các bà mẹ, các bà nội trợ, các bậc phụ huynh cũng như các em học sinh trong trường học, các tầng lớp nhân dân, về tầm quan trọng của việc sử dụng muối iốt trong các bữa ăn hàng ngày tại gia đình hoặc trường học hay những nơi công cộng./.
Bác sĩ PHƯỚC NHƯỜNG